İçindekiler
Sıvı Soğutma mı? Hava Soğutma mı? daha iyi, hangisini satın almalıyım gibi aklınız kurcalayan sorunun cevabını yazımızda verdik.
Çalışma prensipleri açısından size en uygun olan sıvı soğutma mı hava soğutma mı? Buna karar vermek oldukça zordur. Her güçlü bilgisayar donanımında olduğu gibi CPU’da çalıştığı sırada ısı üretir ve verebileceği en iyi performansı verdiği esnada soğutulmaya ihtiyaç duyar. Bir CPU’daki transistörler sıradan bir şekilde çalıştığı esnada elektrik enerjisini termal ısıya dönüştürür. Bu ısıda CPU’nun sıcaklığını oldukça fazla artırır.
Eğer bu ısıyı soğutmanın etkili bir yoksa CPU, tek mantıklı kararın bilgisayarı kapatmak olduğu konusunda karar verir ve yanmaması için bilgisayarı kapatır. Peki, CPU’nuzun en ideal sıcaklık değerlerinde çalışmasını sağlamak adına ne yapmanız gerekiyor? Bir işlemciyi soğutmanın elbette birçok yolu vardır ancak hem masaüstü bilgisayarlar hem de dizüstü bilgisayarlar sıvı veya hava temelli soğutucu kullanmaktadır.
CPU Soğutucu Nasıl Çalışır?
Sıvı soğutma mı hava soğutma mı? Sorusunun cevabının bulabilmek adına öncelikle CPU sisteminin ve bu sistemin soğutucu anlayışının nasıl çalıştığına dair bir fikrimizin olması gerekmektedir. Sıvı ve hava CPU soğutucuları temelde birbirine benzeyen bir ilke ile çalışmaktadır. Bu ilke ise CPU’dan gelen ısıyı emmek ve bilgisayarın donanımından uzak tutmaktır. İşlemcinin ürettiği ısı CPU’nun Entegre Isı Yayıcı adındaki metal kapağına gönderir.
Metal kapağa gönderilen ısı, CPU soğutucusunda bulunan taban plakası kısmına düzgün bir şekilde aktarılır. Daha sonrasında ise bu ısı, ısı borusu veya sıvı yoluyla soğutucudan, donanımdan yani kısacağı bilgisayarın iç hatlarından dış hatlarına doğru üfleyen bir fana doğru atılır. Temel mekanikleri çok benziyor olmasına rağmen Hava soğutma ve sıvı soğutma ısının dağılışını çok farklı şekillerde yapmaktadır.
Hava İle Soğutma
Sıvı soğutma mı hava soğutma mı? Bir hava soğutucusunda sıcaklık, CPU’nun Entegre Isı Yayıcısına uygulanmış olan termal macun yoluyla genellikle alüminyum veya bakırdan yapılmış olan ve iletici etkisi yüksek olan bir taban plakasına doğru aktarılır. Zaten bilgisayar soğutma sistemlerinin arıza yapması da ilk olarak bu termal macun denilen malzemeden başlar.
Çünkü herhangi bir aktarım aracı kalmadığı için bilgisayar kendini soğutma konusunda başarısız kalır. Daha sonrasında termal enerji, taban plakasından ısı borularına doğru yola koyulur. Isı boruları, bir yerden başka bir yere ısıyı taşımak üzere tasarlanmış malzemelerdir. Bahsettiğimiz durumda ısı, anakartın bulunduğu bölgeden bir soğutucuya doğru yükselerek RAM gibi diğer farklı bileşenler için alan açmaktadır.
Bahsedilen bu ısı taşıyıcı borular, ısıyı, soğutucunun temeli olan ince metal kanatçık gibi parçalara doğru iletir. Daha soğuk bir havaya maruz kalma durumunu en üst seviyeye çıkartmak üzerine yapılan bu kanatçıklar da üzerinden bulunduğu metalden ısıyı olabildiğince emer ve bilgisayara bağlanmış bir fan sıcak havayı olabildiğince uzağa doğru yollar.
Sıvıyla Soğutma
Sıvı soğutma mı hava soğutma mı? Hava soğutuculardan daha farklı bir sistemle çalışan sıvı soğutucular, kendi arasında ikiye ayrılmaktadır. Ancak ikisinin de CPU’yu soğutma şekli aynı olduğu için ikisine birden değinmeye gerek yoktur. Havayla soğutmaya benzeyen bir başlangıç yaparak soğutmaya başlayan sıvı soğutma, öncelikli olarak yüksek ısı miktarını termal macun yardımıyla metan taban plakasına aktarır ki bu noktada termal macunun bir bilgisayarın soğumasında ne kadar hayati bir öneme sahip olduğunu görmüş oluyoruz.
Hava soğutmadan farklı olarak, metal yüzeyin bir bölümü sıvıyla doldurulmak üzere yapılmıştır. Soğutma sıvısı, su bloğunun olduğu alandan geçerken, taban plakasında bulunan ısıyı kendisine çeker ve daha sonra devam ettiği sistem boyunca yani radyatöre doğru hareket etmeye devam eder. Sıvı radyatöre ulaştığı zaman, radyatör bu sıvının havayla karışmasını sağlar ve sıcaklığı bilgisayardan uzaklaştırır. Bu olay gerçekleştikten sonra ise soğutma sıvısı bloğuna geri girer ve anlatılan döngüyü tekrarlar.
Bir Bilgisayar Kullanıcısı İçin En Doğrusu Hangisi?
Sıvı soğutma mı hava soğutma mı? Sorusunun cevabına gelirsek eğer, her iki soğutma seçeneği de doğru bir şekilde uygulandığı zaman son derece etkilidir. Ancak farklı koşullar altında farklı performanslar gösterebilirler. Bu koşullar ise şunlardır:
- Fiyat: Her ikisinin de fiyatı hemen hemen aynıdır.
- Kurulum Kolaylığı: Hava bazlı soğutucular, sıvı bazlı soğutuculardan daha kolay bir şekilde kurulmaktadır.
- Boyut: Hava soğutucular, sıvı soğutuculardan daha büyüktür ve tek bir alanı kaplar. Sıvı bazlı soğutucular ise tüm sistemi kaplamaktadır.
- Ses: Hava bazlı soğutma sisteminin en kötü yanı çıkardığı sestir. Sıvı bazlı soğutma sistemlerinde bu şekilde seslere denk gelinmez.
Bu bilgiler doğrultusunda, eğer bilgisayarınız yayın yapma yani yoğun CPU gücü gerektiren işler yapmayı düşünüyorsanız sıvı bazlı soğutucular daha çok işinize yarayacaktır. Ayrıca sıvı bazlı soğutma size sessiz bir çalışma ve maksimum soğutma sağlamaktadır. Ancak daha ucuz ve daha basit bir kurulum istiyorsanız hava bazlı soğutucu kullanmanız sizin için daha doğru olacaktır.
Harddiskiniz mi bozuldu, onaramıyor musunuz? Size En İyi Harddisk Onarım Programı öneri yazımızı okuyabilirsiniz.