Gezeravcı Uzayda Bitkilerde Gen Düzenlemesi Yapacak

“Mikro Yerçekimi Altında Bitkilerde CRISPR Gen Düzenleme Verimliliğinin Araştırılması” Projesi

Gezeravcı’nın uzayda yaptığı deneyler arasında Yıldız Teknik Üniversitesi’nden (YTÜ) moleküler biyolog Tuğçe Celayir’in proje yöneticisi olduğu “Mikro Yerçekimi Altında Bitkilerde CRISPR Gen Düzenleme Verimliliğinin Araştırılması” başlıklı CRISPR-GEM projesi de yer alıyor. Bu projede, uzun süreli uzay görevlerinde sürdürülebilir bir sistem için bitkilerin, uzay misyonu sırasında meydana gelen streslere karşı savunma mekanizmalarının anlaşılması ve geliştirilmesi amaçlanıyor. Proje, moleküler biyolojinin gen düzenleme tekniklerinden CRISPR’in mikro yer çekimi ortamında bitkiler üzerindeki etkinliğini araştırmayı hedefliyor.

CRISPR Tekniğiyle Bitkilerin Sağlığı ve Verimliliği Artırılacak

Genetik mühendislik yöntemlerinde bir devrim olarak kabul edilen CRISPR tekniği, bitkilerin sağlığının ve verimliliğinin artırılmasında kullanılıyor. Bu deneyde bitkilerde genetik düzenleme yapılıp yapılamayacağı test ediliyor ve bitkilerde uzay ve dünya koşullarındaki genetik değişiklikler karşılaştırılıyor.

CRISPR-GEM projesinin yürütücüsü Tuğçe Celayir, bitki uzay biyolojisi alanında yaptıkları projede “arabidopsis thaliana” adı verilen bir bitkiyi tercih ettiklerini belirtti. Bu çalışmanın gelecekteki uzun süreli uzay misyonları için bir yapay ekosistem inşa etme hedefine yönelik olduğunu vurgulayan Celayir, bitkilerin sağlığını ve adaptasyonunu geliştirmek için CRISPR tekniğini kullanarak bitkilerin genetik yapısında müdahaleler yapmanın önemli bir adım olduğunu ifade etti.

Uzayda Test Edilen CRISPR Tekniği

CRISPR tekniği son yıllarda keşfedilmiş olup dünya üzerinde çeşitli çalışmalarda mahsul verimliliğinin artırılmasında kullanılmaktadır. Ancak bu teknik, uzay çalışmalarında yeni bir gelişme olarak kabul edilmektedir.

Celayir, Türkiye’nin ilk misyonlu uzay yolculuğu öncesinde 1,5 yıl boyunca laboratuvar çalışmalarını tamamladıklarını ve uzay deneyine adaptasyon sürecini yönettiklerini belirtti. Projenin hazırlıkları fırlatma öncesindeki 15 gün içinde tamamlandı ve malzemeler NASA’ya teslim edildi.

Bilimsel Çıktılar ve Uzay Görevleri

CRISPR-GEM projesinin sağlayacağı bilimsel çıktılar, uzun süreli uzay görevlerinde bitkilerin dayanıklılığını artırma ve adaptasyonunu sağlama konusunda önemli bir adım olabilir. Uzay misyonlarında insanların besin, gıda ve oksijen kaynağı olarak kullanılacak bitkilerin daha dayanıklı hale getirilmesi büyük önem taşımaktadır. Bu projenin hedefi, CRISPR gen düzenleme tekniğinin verimliliğini ve mümkün olup olmadığını araştırmaktır. Bu amaçla, mikro yer çekimi ortamında bitkiler üzerinde bu teknik uygulanmaktadır.

Fırlatmayı İzlemek İnanılmaz Bir Gurur

Celayir, uzayla ilgili birçok eğitim amaçlı görüşmeler yaptıklarını ve Alper Gezeravcı’nın bu eğitimlerin tamamını başarıyla tamamladığını belirtti. Uzay fırlatmasını izlemek ise büyük bir gurur olduğunu ifade etti ve bu süreçte verdikleri emeğin karşılığını bu anı yaşayarak aldıklarını söyledi.